“Mide beyinden akıllıdır çünkü mide kusmayı bilir, beyin her pisliği yutar.” diyor Cengiz Aytmatov. Beynin bir boşaltım sistemine sahip olmaması, büyük bir lanet. Giren her şey, iyi ya da kötü içerde kalıyor. Dışarı atamıyorsun. Daha az düşünüyorsun ama tamamiyle yok olmuyor. Unutmak diye bir şey, kronik bir rahatsızlık olmadığı sürece mümkün değil. Yani alzaymır değilsen, unutamazsın. Çünkü unuttum demek dahi hatırlamaktır. Unuttum dediğin an, neyi unuttuğunu hatırlarsın dolayısı ile unutmamış olursun. “Çok sevdiğin ama geri döndüremeyeceğin kişiler, her hatırladığında seni tekrar tekrar terkeder.” diyor Tolstoy. Çünkü iyi bir hafıza, en büyük cehennemdir. Hatıralar acı verici şeylerdir. Çünkü hatıra olmuş şey, muhtemelen bir daha hiç yaşanmayacak kadar uzaktadır.

 “İnsan kendi için yaptığı, kendine uyan bir tasarımda dünyadaki acıyı nereye koymalı?”

"Konuşuyoruz desem konuşmuyoruz da..
Ayrı ayrı şeyler düşünüyoruz üstelik
Birbirimize bakarak..
Ne seviyoruz ne de sevmiyoruz birbirimizi.
Ne varız, ne de yokuz gerçekte.
İki lamba gibiyiz, iki ayrı yerinden
Aydınlatan odayı.."

Yaşam mücadelesi vermekle yaşamla mücadele etmek arasındaki fark önemli. Çoğu insan yaşamı, kendisine karşı düşmanca bir organizasyon olarak algılıyor ve üstesinden gelmeye çalışıyor. Oysaki mücadele, onu karşımıza alarak değil, yanımıza alarak olmalı. Düşman yok, mücadele var.

 "Boş zaman" kavramı ve boş zamanı doldurma telaşı, yaşama dair zorbaca bir kavrayışın ürünü. Yaşamın akışında, yürüyor olmakla durup nefeslenmek arasında ya da kitap okumakla boş boş duvara bakmak arasında bir "doluluk" hiyerarşisi yoktur. Yaşamınıza karşı diktatör olmayınız.

Kopmak, bağlanmak, başarılı olsak da olmasak da yaşamımızda kurduğumuz pek az şeyden biri, ilki... Belki de tek şey demeli... İlişkiler. Kendimize bir anlam kazandırmanın tek yolu.

"Benim kitaplarımı okuyan katil olmasın, savaş düşmanı olsun. İnsanın insanı sömürmesine karşı çıksın. Kimse kimseyi aşağılayamasın... Benim kitaplarımı okuyanlar yoksullarla birlik olsunlar, yoksulluk bütün insanlığın utancıdır."

Hayat absürttür ve hatta başkaldırmak zorunda olsak bile, hiçbir şey bir düzen yaratmaz ve ölümün çarpıcılığını ortadan kaldırmaz. 

Her insanın yaşadığı hayat kendine özgü bir evrendir. Her insanın ömrü; Yaşadıkları, deneyimleri, duygu ve düşünceleriyle kendi dünyasını inşa ettiği kadardır.

Yeni bir insana ruhunu açmak, tıpkı yeni bir coğrafyayı keşfetmeye benzer.. 

"Arabalar şırıl şırıl ışıklarıyla caddelerden geçerken, bizler bir mumun ışığında bitirdik kitaplarımızı. Kendimiz gibi yaşayan binlerce yoksulun yüreğini, yüreğimizde yaşayarak katıldık o büyük kavgaya. Ecelsiz öldürüldük. Dövüldük, vurulduk, asıldık.

Vurulduk ey halkım unutma bizi!.." (Sesleniş 1975)